Το παγκόσμιο”πείραμα” του ΙΤΕ στο Ηράκλειο για την αύξηση της θερμοκρασίας

Οι πόλεις σήμερα- ανάμεσα στις οποίες και το Ηράκλειο, μια τυπική περιοχή της Μεσογείου- θερμαίνονται περισσότερο από τη μέση υπερθέρμανση του πλανήτη και αυτό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα που θα το συναντήσουν οι πολίτες των αστικών περιοχών τα επόμενα χρόνια.

Στην πόλη του Ηρακλείου ήδη το Ίδρυμα Τεχνολογίας Έρευνας συντονίζει ευρωπαϊκό πρόγραμμα, που βρίσκει εφαρμογή και σε μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις, όπως το Λονδίνο και η Βασιλεία. Στόχος είναι να καταγραφούν τα δεδομένα και στον αστικό χώρο να διαμορφωθούν τέτοιες συνθήκες ώστε να μπορεί ο πληθυσμός να ζει σε ανεκτές συνθήκες τα επόμενα χρόνια, καθώς, σύμφωνα με τις μελέτες του ΟΗΕ, στις αστικές περιοχές του πλανήτη θα κατοικεί το 70% του πληθυσμού το 2050. Πρόκειται για το πρόγραμμα URBANFLUXES, το οποίο συντονίζει ο καθηγητής Νεκτάριος Χρυσουλάκης.

Μάλιστα το θέμα απασχόλησε και το Euronews, που έκανε εκτενή αναφορά του σε ρεπορτάζ, το οποίο παρουσιάζουμε στη συνέχεια.

Στο Ηράκλειο, οι αλλαγές στο κλίμα και τη θερμοκρασία ελέγχονται από το έδαφος αλλά και από δορυφόρους και μπορεί να υπάρχει καταγραφή των δεδομένων με στόχο τη διαχείρισή τους. Σε περιοχές της πόλης έχουν εγκατασταθεί μετεωρολογικοί σταθμοί που συλλέγουν τα δεδομένα.

Ο συντονιστής του έργου Νεκτάριος Χρυσουλάκης εξηγεί: “Το έργο URBANFLUXES είναι σημαντικό, γιατί για πρώτη φορά, χάρη στις δορυφορικές εικόνες, μπορούμε να αξιολογήσουμε τις ροές θερμότητας και τη χρονική και χωρική κατανομή τους. Μπορούμε να δούμε ακριβώς πού είναι οι υψηλές συγκεντρώσεις θερμότητας της ανθρωπογενούς θερμότητας. ”

Ο βιολόγος Σταύρος Σταγάκης εργάζεται για το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας ΙΤΕ. “Μας παρέχονται τα δεδομένα μέσω του Διαδικτύου”, λέει. “Αυτό μας επιτρέπει να παρατηρούμε τις ροές θερμότητας στην πόλη σε πραγματικό χρόνο. Τότε τα συγκρίνουμε με τα δορυφορικά δεδομένα και κάνουμε μια συνολική αξιολόγηση”.

Όπως προαναφέρθηκε, η μέθοδος εφαρμόζεται, εκτός από το Ηράκλειο και στις μεγάλες πόλεις όπως το Λονδίνο και η Βασιλεία. Η ελβετική πόλη είναι γνωστή για την υψηλή κατανάλωση ενέργειας.

Το URBANFLUXES αξιολογεί τη θέρμανση των πόλεων συνδυάζοντας μετεωρολογικές μετρήσεις με δεδομένα που προέρχονται από τον δορυφόρο

Για την μαθηματικό του ΙΤΕ, Ζήνα Μητράκα, είναι σημαντική η αναφορά στα δεδομένα των δορυφόρων. “Από τη μία πλευρά, επειδή μπορούμε να κατανοήσουμε την κατανομή θερμοκρασιών στην επιφάνεια της γης. Από την άλλη πλευρά, χάρη στους δορυφόρους Sentinel 2 και 3, μπορούμε να ελέγξουμε αυτές τις θερμοκρασίες πολλές φορές την ημέρα”, σημειώνει.

Η θέρμανση του αστικού χώρου είναι υψηλότερη από τη μέση υπερθέρμανση του πλανήτη, ειδικά κατά τη διάρκεια των κυμάτων θερμότητας. Και αυτό θα μπορούσε να έχει μεγάλο αντίκτυπο στο προσδόκιμο ζωής.

Ο καθηγητής βιολογίας και πρόεδρος του ΙΤΕ, Νεκτάριος Ταβερνάκης λέει: “Χάρη στην έρευνα μπορούμε να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις για την υγεία και να διαχειριστούμε καλύτερα τις επιπτώσεις των κυμάτων καύσωνα, τα οποία είναι πιο συνηθισμένα στη Νότια Ευρώπη και τη Μεσόγειο”.

Στόχος είναι να βρεθούν στρατηγικές αειφόρου ανάπτυξης για τις πόλεις για τον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Αναμένεται ότι η μέθοδος θα μεταφερθεί εύκολα σε άλλες πόλεις.