Γαύδος Βατσιανά

Η Γαύδος αποτελεί το νοτιότερο άκρο της Ευρώπης, 32 ναυτικά μίλια μακριά από την Παλαιόχωρα, 22 από τη Χώρα Σφακίων και 170 από το Τομπρούκ της Λιβύης. Είναι μικρό νησί, μόλις 30 τεραγωνικά χιλιόμετρα, με τριγωνικό σχήμα, με μέγιστο μήκος 10 χιλιόμετρα και πλάτος 5. Οι παραλίες Καραβέ, Κόρφος, Λακκούδι, Τρυπητή, Σαρακίνικο, Αγιάννης, Λαυρακάς, Πύργος και Ποταμός είναι μερικές από τις χάντρες των μαργαριταρένιων ακτών του νησιού. Το Καστρί, το Ξενάκι, τα Βατσιανά, η Άμπελος, είναι οι λιγοστοί γραφικοί οικισμοί του. Σκόρπια, πέτρινα μετόχια σ’ όλο το νήσι, αφημένα στη φθορά του χρόνου, υπενθυμίζουν στον επισκέπτη παλιές εποχές ακμής και κατοίκησης. Στο νησί κατοικούν λίγοι μόνιμοι κάτοικοι όλο το χρόνο και οι υποδομές για τους τουρίστες είναι βασικές και λιγοστές.
Το χωριό Βατσιανά είναι το νοτιότερο κατοικημένο χωριό της Γαύδου αλλά και όλης της Ευρώπης. Παλιά πετρόκτιστα σπίτια, τα περισσότερα εγκαταλειμμένα σήμερα θυμίζουν ότι κάποτε τα Βατσιανά ήταν ένας ζωντανός οικισμός. Παρά την εγκατάλειψη, τα Βατσιανά είναι γνωστά για την μετεγκατάσταση των Ρώσων επιστημόνων στο χωριό, που επέζησαν μετά τον όλεθρο του Τσερνόμπιλ. Εκεί επέλεξαν καινοτόμες και φιλικές προς το περιβάλλον μεθόδους διαβίωσης σε ένα σπίτι κάτω από τη γη. Στο Λαογραφικό Μουσείο που έστησε με μεράκι ο παπά- Μανώλης Μπικογιαννάκης, εφημέριος του νησιού και συγγραφέας, παρουσιάζονται είδη λαϊκής τέχνης, από μπακίρια και υφαντά με πλούσια, ζεστά χρώματα και περίτεχνα ξόμπλια μέχρι διάφορα σκεύη της καθημερινότητας του νησιού, όπως πήλινες πιατέλες και λεκάνες, αλλά και εργαλεία μιας εποχής που πέρασε. Για τους λάτρεις της πεζοπορίας, μονοπάτια ξεκινούν από τα Βατσιανά προς τις παραλίες και τους οικισμούς του νησιού.